روزنامه توسعه ایرانی نوشت: دارو از نان شب واجب‌تر است چون وقتی عضوی از خانواده بیمار است، آب خوش از گلوی کسی پایین نمی‌رود و کل خانواده درگیر بحرانی‌ست که رفع آن پول زیاد و حوصله بسیار می‌خواهد و گاهی با صرف زمان و پول هم حل نمی‌شود!
شوربختانه بحران دارو و تجهیزات پزشکی که از زمستان سال قبل آغاز شده، با شتاب به سمت وخامت بیشتر پیش می‌رود. تا امروز متوسط افزایش قیمت داروهای شرکت‌های داروساز ایرانی بین 30 تا 40درصد و متوسط افزایش نرخ داروهای خارجی (داروهای توصیه شده توسط پزشکان متخصص) بیش از 100 و گاهی 200درصد است و البته با توجه به سیاست‌های ارزی دولت در سال 1404، هنوز یک موج سنگین گرانی دارو در پیش است.
در روزهای اخیر، رئیس سازمان غذا و دارو اعلام کرد که با توجه به حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی از ابتدای امسال، نرخ جدید تخصیصی برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی 28 هزار و 500 تومان تعیین شده است. مهدی پیرصالحی اضافه کرد: «هنوز دستورالعمل تخصیص ارز 28 هزار و 500 تومانی برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی از سوی دولت ابلاغ نشده و در حال حاضر منتظر تصمیم نهایی هستیم».
شش برابر شدن قیمت ارز داروهای وارداتی
به این ترتیب، قرار است ارز واردات دارو با یک جهش بسیار بلند، بیش از شش برابر گران شود. رسمیت یافتن تورم بیش از 500درصدی ارز واردات دارو و ابلاغ آن از سوی دولت، برزخ بازار دارو را به یک جهنم اساسی بدل می‌کند و لاجرم موجی سنگین از گرانی داروها نه فقط برای اقلام خارجی که البته در مواردی حیاتی هستند، بلکه برای داروهای ایرانی که مواد اولیه آنها با ارز وارداتی از خارج از کشور می‌آید، از راه می‌رسد و این موج سنگین، طبقه کارگر و مزدبگیر کشور را به طرفه‌العینی در خود غرق خواهد کرد و احتمالاً به دلیل انتظار برای این گرانی جدید دستوری و از بالاست که در حال حاضر بسیاری اقلام دارویی در بازار نایاب شده‌اند. در روزهای اخیر، تعدادی از بیماران با ما تماس گرفته‌اند که موفق به پیدا کردن داروهای بیماری‌های قلب و عروق ازجمله «آدانکور 20» نشده‌اند. به گفته آنها، مدتی‌ست که این داروها نایاب شده‌اند و در دسترس نیستند.
کارگر دیگری از پیدا نشدن داروهای اعصاب و روان ازجمله قرص «پیموزاید 4» که یک قرص اصلی‌ست خبر داده و گفت: فرزندم بیماری اعصاب دارد و وقتی این داروها نباشد و مصرف نکند، زندگی خودش و ما را سیاه می‌کند. پزشک توصیه کرده که از زیر سنگ هم شده دارو بیابید (ترجیحاً نمونه خارجی) تا حتماً مصرف کند اما ما به سختی و پس از جست‌وجوی بسیار و پیدا کردن پارتی، فقط 4 عدد ایرانی آن را پیدا کردیم.
دارو از زیر سنگ هم پیدا نمی‌شود
این داروها البته از زیر سنگ هم پیدا نمی‌شوند. برخی دیگر از داروها هم در صورتی که موجود باشند، قیمت چندبرابری نرخ رسمی و نجومی دارند و وسع اکثر مردم به مصرف دائمی آنها نمی‌رسد. در این شرایط، ضرورتی به نام درمان نادیده گرفته می‌شود و توقف اجباری و ترک درمان، امروز دیگر یک پدیده نادر نیست. فرودستان و طبقات زیرین و حتی میانی مزدبگیران، مجبورند از خیر درمان بگذرند و این انتخاب تلخ بیشتر در مورد بیماری‌های خاص مصداق پیدا می‌کند.
شوک گرانی دارو، یک شوک تدریجی و به شدت کشنده است و البته هنوز ابلاغ رسمی دولت برای ارز 28 هزار و 500 تومانی دارو وارد معادلات بازار نشده که قیمت اخیر داروها رکوردهای سابق را جابجا کرده است.
برخی داروسازها در زمستان سال گذشته، از قیمت‌های جدید اقلام تولیدی خود رونمایی کردند اما دوباره در روزهای آخر فروردین، برخی از شرکت‌های داروسازی خبر از افزایش قیمت می‌دهند. برای نمونه، براساس اعلام شرکت کارخانجات داروپخش، این شرکت قیمت 75 قلم از محصولات خود را به طور میانگین 33درصد افزایش داده است. براساس این لیست، میزان افزایش قیمت برخی از داروها بین 10 تا 20درصد، برخی داروها حدود 30 تا 40درصد و تعدادی هم بیش از 50درصد بوده است.
بیمه‌های رنگارنگ ولی بی‌خاصیت
حال باید پرسید، قیمت دارو در اردیبهشت و خرداد چقدر می‌شود و با این اوصاف، مزدبگیران کم‌درآمد ازجمله کارگران به خصوص کارگران بازنشسته به چه مصائب لاینحلی گرفتار می‌آیند؟ آیا بازنشستگان از پس هزینه‌های سنگین دارو برمی‌آیند؟ «علی‌اکبر عیوضی» دبیر کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران از وضعیت وخیم بازنشستگان و دلشوره‌ها و نگرانی‌های سخت بیمارداری می‌گوید: متاسفانه دارو و درمان تبدیل به یک معضل جدی شده است. برخی بازنشستگان، عضو تمام بیمه‌ها هستند، بیمه پایه، بیمه مکمل، بیمه طلایی و… اما باز هم هزینه‌های دارو و درمان‌شان تامین نمی‌شود. قیمت دارو آن‌چنان زیاد است و این بازار چنان بی‌ثبات است که هیچ بیمه‌ای جواب نمی‌دهد.
بیمه‌گرها قادر به پوشش هزینه‌های متورم دارو نیستند. عیوضی می‌گوید: تامین اجتماعی بدهی داروخانه‌ها را می‌دهد و با آنها تسویه حساب می‌کند اما همان زمان دوباره قیمت داروها بالا می‌رود و باز تامین اجتماعی به داروخانه‌ها بدهکار می‌شود ضمن اینکه سطح پوشش بیمه‌ها حتی بیمه مکمل پایین است. قیمت بسیاری از داروها به خصوص داروهای خاص و باکیفیت، تقریباً آزاد محاسبه می‌شود.
این عضو کانون از بازنشستگانی می‌گوید که مراجعه می‌کند و فریادرسی ندارند: بیماری خاص دارند و نمی‌توانند پول دارو را بدهند، در نتیجه درمان را قطع می‌کنند. او تاکید می‌کند که مراجعان بسیاری داریم که قادر به تهیه داروهای بیماری‌های خاص خود نیستند و کسی هم پاسخگو نیست، نه وزارت بهداشت پاسخگو هست، نه تامین اجتماعی و بیمه تکمیلی پاسخی می‌دهد و نه دولت و مجلس وظیفه بر گردن می‌گیرند.
افزایش پرداخت از جیب بیماران
بحران حاد گرانی فقط به دارو محدود نمی‌شود؛ هزینه‌های تجهیزات پزشکی، خدمات کلینیکی و به خصوص خدمات بستری به شدت افزایش یافته است. کارگر و بازنشسته به توصیه پزشک معالج خود به یک بیمارستان خاص مراجعه می‌کند اما در اولین گام از او پول کلانی می‌خواهند تا بستری شود. پول نباشد، از بستری هم خبری نیست حتی اگر بیمار در حال احتضار باشد یا به عمل جراحی حیاتی نیاز داشته باشد. در واقع وقتی پول نباشد، بیمارستان بیمار را با خشونت بسیار طرد می‌کند و به خیابان می‌اندازد.
به گفته کارشناسان، در ماه‌های اخیر پرداخت از جیب بیمار در حوزه سلامت بیش از 50درصد افزایش یافته و در نتیجه، کارگران و بازنشستگان با درآمد محدود و بدون داشتن سرمایه‌های انباشته، از درمان انصراف می‌دهند اما احتمال بدتر شدن اوضاع، احتمالی جدی‌ست. براساس اعلام سازمان غذا و دارو، «از ماه آینده فرآیند خرید و ذخیره‌سازی دارو و تجهیزات خاص به‌صورت رسمی با دلار 28 هزار و 500 تومانی آغاز می‌شود» و پس از آن، گودالی عمیق به نام درمان پیش پای مردمان فقیر و طبقه متوسط جامعه باز می‌شود که پریدن از آن و سلامتی را در آغوش کشیدن، کار هر کسی نیست.
نسرین هزاره مقدم
