چرا سقف دهانم زرد شده و چه کاری می‌توانم برای آن انجام دهم؟
عوامل زیادی می‌توانند باعث شوند سقف دهان شما رنگ‌پریده یا زرد به نظر برسد، از جمله بهداشت ضعیف دهان و تنفس از طریق دهان. اگر تغییر رنگ با درد یا خونریزی در دهان همراه باشد، باید به دنبال مراقبت پزشکی باشید. دلایل متعددی ممکن است باعث زرد شدن سقف دهان شما شود. این موارد شامل بهداشت ضعیف دهان، عفونت‌های درمان‌نشده یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای است.
بیشتر علل زرد شدن سقف دهان جدی نیستند. با این حال، برخی از علل مانند زردی (یرقان)، برخی عفونت‌ها و سرطان دهان نیاز به توجه پزشکی دارند.
علل زرد شدن سقف دهان
مانند زرد شدن زبان، سلامت دهان، باکتری‌ها و سایر عفونت‌ها همگی در زرد شدن سقف دهان نقش دارند.
بهداشت ضعیف دهان
بهداشت ضعیف دهان می‌تواند منجر به تجمع باکتری‌ها در دهان شود. وقتی این باکتری‌ها تکثیر می‌شوند، ممکن است رنگ داخل دهان را تغییر دهند. این می‌تواند باعث زرد شدن سقف دهان و زبان شما شود. علائم رایج دیگر بهداشت ضعیف دهان شامل بوی بد دهان، لثه‌های متورم یا خونریزی‌دهنده و درد هنگام جویدن است.
خشکی دهان یا تنفس از طریق دهان
خشکی دهان (زروستومی) زمانی رخ می‌دهد که غدد بزاقی به اندازه کافی بزاق تولید نکنند. این مشکل می‌تواند دلایل پزشکی داشته باشد، از جمله تنفس بیش از حد از دهان.
یکی از نقش‌های بزاق، محافظت از دهان در برابر تجمع باکتری‌هاست. بدون بزاق کافی، باکتری‌ها می‌توانند رشد کنند و سقف دهان را زرد کنند. علائم دیگر خشکی دهان شامل بوی بد دهان، بزاق چسبناک و خشکی گلو و زبان است.
برفک دهانی
برفک دهانی رشد بیش از حد مخمر در دهان است. این مشکل می‌تواند لکه‌ها و برآمدگی‌های زرد روی سقف دهان ایجاد کند. سایر علائم برفک دهانی شامل سوزش دهان، ترک‌خوردگی گوشه‌های لب و کاهش حس چشایی است. اگرچه برفک دهانی به طور کلی خطرناک نیست، اما اگر به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، می‌تواند عوارضی ایجاد کند.
زخم کانکر
زخم‌های کانکر زخم‌های کوچک و دردناکی هستند که داخل دهان، از جمله روی سقف دهان، ظاهر می‌شوند. این زخم‌ها ممکن است قرمز یا زرد به نظر برسند. اگر زخم‌های کانکر روی سقف دهان ظاهر شوند، ممکن است این ناحیه زرد به نظر بیاید.
علائم زخم‌های کانکر معمولاً خفیف هستند و زخم‌ها طی چند هفته بهبود می‌یابند. زخم‌هایی که طی چند هفته بهبود نیابند باید توسط دندانپزشک یا پزشک بررسی شوند.
تبخال دهانی
تبخال دهانی ناشی از ویروس HSV-1 است. این زخم‌های تبخالی ممکن است داخل یا خارج دهان ظاهر شوند. زخم‌های تبخال روی سقف دهان ممکن است زرد و حاوی چرک باشند.
طبق آکادمی پوست آمریکا، شایع‌ترین علامت قبل از بروز تبخال، احساس سوزن‌سوزن شدن یا خارش در محل بروز است.
زردی (یرقان)
زردی یک بیماری جدی است که به دلیل تجمع رنگدانه زرد به نام بیلی‌روبین ایجاد می‌شود. این تجمع معمولاً به دلیل اختلال در عملکرد کبد یا کیسه صفرا رخ می‌دهد. وقتی بیلی‌روبین در خون افزایش یابد، ممکن است سقف دهان زرد شود. شایع‌ترین علائم زردی شامل زرد شدن پوست، زرد شدن سفیدی چشم‌ها و علائم شبه آنفولانزا است. اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
داروهای حاوی بیسموت
بیسموت ساب‌سالیسیلات دارویی است که برای درمان ناراحتی معده استفاده می‌شود. پپتو بیسمول یک داروی رایج حاوی بیسموت است. طبق تحقیقات، استفاده از داروهای حاوی بیسموت می‌تواند زبان را به رنگ‌هایی از زرد تا سیاه تغییر دهد و ممکن است سقف دهان را نیز زرد کند.
دهانشویه‌های حاوی اکسیدکننده‌ها
انواع مختلفی از دهانشویه‌ها در بازار موجود است. برخی از فرمول‌های دهانشویه حاوی مواد اکسیدکننده مانند پراکسید هیدروژن هستند. استفاده از این نوع دهانشویه‌ها ممکن است باعث زرد شدن زبان و سقف دهان شود.
دود تنباکو
دود تنباکو یک عامل خطر برای بهداشت ضعیف دهان و سایر بیماری‌هاست. سیگار کشیدن می‌تواند باعث زبان مودار سیاه شود که ممکن است سقف دهان را زرد نشان دهد.
سیگار کشیدن همچنین خطر ابتلا به برفک دهانی را افزایش می‌دهد. لکه‌های برفک دهانی می‌توانند سقف دهان را زرد کنند.
سقف دهان زرد همراه با سایر علائم
اگر علائم دیگری همراه با زرد شدن سقف دهان ظاهر شود، ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد.
سقف دهان زرد و سفید
برفک دهانی می‌تواند لکه‌های زرد و سفید روی سقف دهان ایجاد کند. لوکوپلاکیا بیماری است که ممکن است لکه‌های سفید در دهان ایجاد کند. این بیماری جدی‌تر است زیرا می‌تواند به سرطان دهان تبدیل شود.
سقف دهان زرد با نقاط قرمز
زخم‌های تبخال دهانی می‌توانند به صورت تاول‌های قرمز روی سقف دهان ظاهر شوند. بسته به مرحله بروز، این تاول‌ها ممکن است حاوی چرک زرد باشند. بیماری دست، پا و دهان یک بیماری ویروسی است که می‌تواند نقاط قرمز روی سقف دهان ایجاد کند.
سقف دهان زرد با گلودرد
برفک دهانی گاهی به مری گسترش می‌یابد و باعث برفک مری می‌شود که گلودرد ایجاد می‌کند. فارنژیت یک عفونت باکتریایی یا ویروسی است که با گلوی دردناک و خراشیده مشخص می‌شود. گلودرد استرپتوکوکی یک عفونت باکتریایی است که گلودرد ایجاد می‌کند. خوردن یا نوشیدن با این عفونت‌های گلو دشوار است و ممکن است باعث تجمع باکتری و زرد شدن سقف دهان شود.
درمان زرد شدن سقف دهان
درمان علل زمینه ای
درمان به علت اصلی بستگی دارد. برخی علل را می‌توان در خانه درمان کرد، در حالی که برخی دیگر نیاز به مراجعه به پزشک دارند.
نیاز به توجه پزشکی فوری
زردی یک بیماری جدی است که نیاز به توجه پزشکی فوری دارد. اگر علائم دیگری از زردی را مشاهده کردید، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی اورژانسی باشید.
لوکوپلاکیا نیز یک بیماری جدی است که باید توسط پزشک برای تشخیص کامل و گزینه‌های درمانی بررسی شود.
بهبود بهداشت دهان
بهداشت ضعیف دهان، سیگار کشیدن و استفاده از برخی دهانشویه‌ها می‌توانند باعث زرد شدن سقف دهان شوند. با بهبود بهداشت دهان، می‌توانید دهان خود را تمیز و عاری از تجمع باکتری‌های ناخواسته نگه دارید. برای بهبود بهداشت دهان می‌توانید:
• به طور منظم مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و به دندانپزشک مراجعه کنید
• از محصولات تنباکویی پرهیز کنید
• از دهانشویه‌های حاوی اکسیدکننده‌ها اجتناب کنید
درمان عفونت‌ها با دارو
عفونت‌های باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. عفونت‌های قارچی مانند برفک دهانی نیاز به داروهای ضدقارچ دارند. دارو نمی‌تواند عفونت‌های ویروسی مانند تبخال و برخی انواع فارنژیت را درمان کند، اما برخی داروهای بدون نسخه می‌توانند علائم را تسکین دهند.
اگر از پپتو بیسمول یا سایر داروهای حاوی بیسموت استفاده می‌کنید، تغییر رژیم غذایی را در نظر بگیرید که به بهبود سلامت روده کمک کند.
سایر گزینه‌های درمانی
بیشتر زخم‌های کانکر بدون درمان خودبه‌خود برطرف می‌شوند، اما تسکین‌دهنده‌های درد موضعی و شستشوی خانگی می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.
از آنجا که خشکی دهان معمولاً موقتی است، می‌توان آن را در خانه با افزایش طبیعی تولید بزاق درمان کرد. این شامل نوشیدن آب یا جویدن آب‌نبات بدون شکر و پرهیز از سیگار، الکل، قهوه و نمک زیاد است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر زرد شدن سقف دهان همراه با سایر علائم زردی باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر سقف دهان شما دردناک یا خونریزی‌دهنده باشد یا بلع غذا و نوشیدنی دشوار شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول زرد شدن سقف دهان
1. آیا زرد شدن سقف دهان همیشه نشانه بیماری جدی است؟
خیر، در بسیاری از موارد زرد شدن سقف دهان به دلایل ساده‌ای مثل بهداشت ضعیف دهان یا مصرف برخی غذاها و داروها رخ می‌دهد. اما اگر با علائم دیگری مثل درد یا زردی پوست همراه باشد، باید جدی گرفته شود.
2. چگونه می‌توانم بفهمم زرد شدن سقف دهانم به خاطر زردی (یرقان) است؟
اگر علاوه بر زرد شدن سقف دهان، پوست یا سفیدی چشم‌هایتان هم زرد شده و احساس خستگی یا علائم شبه آنفولانزا دارید، ممکن است به زردی مرتبط باشد. در این صورت فوراً به پزشک مراجعه کنید.
3. آیا سیگار کشیدن واقعاً سقف دهان را زرد می‌کند؟
بله، دود تنباکو می‌تواند باعث تغییر رنگ مخاط دهان، از جمله سقف دهان، شود و همچنین خطر عفونت‌هایی مثل برفک دهانی را افزایش دهد.
4. برای بهبود زردی سقف دهان در خانه چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟
مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان، نوشیدن آب کافی و اجتناب از سیگار یا دهانشویه‌های حاوی اکسیدکننده‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
5. چه زمانی باید نگران زرد شدن سقف دهانم باشم؟
اگر زردی با درد، خونریزی، مشکل در بلع یا علائم دیگر مثل تب و گلودرد همراه باشد، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
6. آیا زرد شدن سقف دهان می‌تواند از رژیم غذایی باشد؟
بله، مصرف غذاها یا نوشیدنی‌هایی مثل زردچوبه، قهوه یا چای می‌تواند به طور موقت رنگ سقف دهان را تغییر دهد.
7. آیا کودکان هم ممکن است سقف دهانشان زرد شود؟
بله، به‌ویژه در مواردی مثل برفک دهانی یا بیماری دست، پا و دهان که در کودکان شایع‌تر است.
8. آیا استفاده از دهانشویه می‌تواند زردی را بدتر کند؟
بله، برخی دهانشویه‌ها که حاوی پراکسید هیدروژن یا مواد اکسیدکننده هستند، ممکن است باعث زرد شدن شوند.
نتیجه‌گیری
علل پزشکی متعددی برای زرد شدن سقف دهان وجود دارد. در بیشتر موارد، زرد شدن سقف دهان با بهبود بهداشت دهان قابل بهبود است. در موارد دیگر، زرد شدن سقف دهان می‌تواند نشان‌دهنده عفونت یا بیماری‌ای باشد که نیاز به درمان دارد. اگر نگران هستید که ممکن است بیماری جدی‌تری داشته باشید، با پزشک وقت ملاقات بگیرید.
گردآوری:بخش سلامت ستاره آبی
