به گزارش آنا به نقل از ناسا، ربات کنجکاو (Curiosity) ناسا، که در حال پیمایش سطح مریخ است، کشفی مهم کرده که ممکن است به حل یکی از بزرگ‌ترین معما‌های این سیاره کمک کند: سرنوشت اتمسفر ضخیم و غنی از دی‌اکسید کربن مریخ چه شد؟
این کشف شامل یافتن سیدریت (Siderite)، یک نوع کربنات آهن، در لایه‌های سولفاتی کوه شارپ (Mount Sharp) در دهانه گیل (Gale Crater) است. این یافته در مجله علمی Science در ماه آوریل گزارش شد و می‌تواند نگاه ما را به تاریخ زمین‌شناسی و تغییرات اتمسفری مریخ به طور قابل توجهی تغییر دهد.
چرا این کشف مهم است؟
دانشمندان سال‌هاست که بر این باورند مریخ در گذشته دارای یک اتمسفر ضخیم و غنی از دی‌اکسید کربن بوده و آب مایع در سطح آن وجود داشته است. طبق نظریه‌ها، دی‌اکسید کربن و آب باید با سنگ‌های مریخ واکنش داده و کربنات‌هایی ایجاد کنند. اما تاکنون، مأموریت‌های رباتیک و تحلیل‌های طیف‌سنجی مادون قرمز از مدار مریخ، مقدار کمی از این کربنات‌ها را در سطح این سیاره نشان داده‌اند.
کشف سیدریت توسط Curiosity نشان می‌دهد که کربنات‌ها ممکن است در لایه‌های زیرسطحی پنهان شده باشند و توسط مواد معدنی دیگر در تحلیل‌های ماهواره‌ای پوشانده شده باشند.
چگونه این کشف صورت گرفت؟
Curiosity با حفاری در عمق سه تا چهار سانتی‌متری زیرسطح مریخ، نمونه‌های سنگی را جمع‌آوری کرد و آنها را به دستگاه CheMin منتقل کرد. این دستگاه که در مرکز تحقیقات ایمز ناسا در سیلیکون ولی توسعه یافته، از روش پراش اشعه‌ایکس برای تحلیل ترکیب شیمیایی و معدنی سنگ‌ها استفاده می‌کند.
توماس بریستو، دانشمند تحقیقاتی در مرکز ایمز و یکی از نویسندگان این مقاله، اظهار داشت: «حفاری در لایه‌های مختلف سطح مریخ مانند ورق زدن در کتابی از تاریخ است. تنها چند سانتی‌متر پایین‌تر، می‌توانیم اطلاعاتی درباره کانی‌هایی که حدود 3٫5 میلیارد سال پیش در یا نزدیک سطح تشکیل شده‌اند، به دست آوریم.»
بنجامین توتولو، استاد دانشگاه کالگری در کانادا و نویسنده اصلی این مقاله، گفت: «کشف مقادیر زیادی سیدریت در دهانه گیل، یک پیشرفت هیجان‌انگیز و مهم در درک ما از تحولات زمین‌شناسی و اتمسفری مریخ است.»
این کشف نشان می‌دهد که مقداری از دی‌اکسید کربن قدیمی مریخ ممکن است در کربنات‌های سولفاتی ذخیره شده باشد، اما این مقدار تنها بخشی از کربن لازم برای ایجاد شرایط گرم و مرطوب در گذشته است. بقیه این کربن ممکن است در لایه‌های دیگر پنهان شده یا در طول زمان به فضا از دست رفته باشد.
آینده تحقیقات مریخ
این یافته‌ها می‌توانند پایه‌ای برای مأموریت‌های آینده یا تحلیل مناطق سولفاتی دیگر در مریخ باشند. این مطالعات می‌توانند به ما کمک کنند تا تاریخ اولیه مریخ و نحوه تغییر آن در اثر از دست دادن اتمسفر را بهتر درک کنیم.
پروژه Curiosity و نقش آن در اکتشافات فضایی
ربات Curiosity بخشی از برنامه اکتشاف مریخ ناسا (MEP) است که توسط آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ساخته شده و تحت مدیریت مؤسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) در پاسادنا، کالیفرنیا، اداره می‌شود. JPL نیز این مأموریت را به نمایندگی از دفتر مدیریت مأموریت‌های علمی ناسا در واشنگتن هدایت می‌کند.
کشف سیدریت توسط Curiosity نه تنها به ما کمک می‌کند تا بفهمیم دی‌اکسید کربن گمشده مریخ کجا رفته است، بلکه پنجره‌ای به تاریخ این سیاره بازمی‌کند. این یافته می‌تواند به ما در درک بهتر تغییرات اقلیمی و اتمسفری در سیارات دیگر نیز کمک کند.
