به گزارش فرادید، چاچاپویاس‌ها که به «جنگجویان ابرها» هم شناخته می‌شوند، در جنگل‌های ابری بخش جنوبی منطقه آمازوناس در پروی امروزی زندگی می‌کردند. نام «چاچاپویا» را اینکاها روی آن‌ها گذاشتند؛ همان‌هایی که اندکی پیش از ورود اسپانیایی‌ها در قرن شانزدهم میلادی، این تمدن را به تصرف خود درآوردند.
از آن‌جا که بیشتر منابع تاریخی موجود درباره چاچاپویاس‌ها از نوشته‌های اینکاها و اسپانیایی‌ها به‌جا مانده، شناخت ما از این فرهنگ تا حد زیادی به شواهد باستان‌شناسی متکی است.
داده‌های ارزشمندی به کمک مطالعه محوطه‌های باستانی مانند دژ عظیم کوئلاپ، سکونتگاه گران ساپوسوآ، مجموعه آتومپوکرو و اتاق‌های تدفین پیچیده در رواش و دریاچه مومیایی‌ها به دست آمده است.
در مطالعه‌ای جدید به رهبری «بنیاد پژوهشی باستان‌شناسی و انسان‌شناسی کوئلاپ» (INAAK) و «پروژه باستان‌شناسی سالکا گرانده»، باستان‌شناسان با استفاده از پهپاد و ابزارهای پیشرفته نقشه‌برداری مانند LiDAR (فناوری سنجش از راه نور و فاصله‌سنجی) توانستند بیش از 200 سازه ناشناخته چاچاپویاسی در منطقه آمازوناس را شناسایی کنند.
پژوهشگران درون آوارِ دیوار پیرامونیِ یکی از سازه‌های دایره‌ای، دو سَرکلنگ تشریفاتی بی‌نظیر یافتند که به شکلی خاص و هدفمند قرار داده شده بودند و مفهومی مذهبی یا نمادین داشتند.
به گفته کارشناسان، سبک این سرکلنگ‌ها یادآور هنر دوره چاوین است؛ تمدنی که در ارتفاعات شمالی رشته‌کوه‌های آند در پرو شکل گرفته بود. با این حال، احتمال دارد این کشف نشان‌دهنده سبک منحصربه‌فردی از فرهنگ چاچاپویاس باشد که تاکنون مستندسازی نشده است.
