به گزارش ایسنا، «بهرام بیضایی» کارگردان سینما و تئاتر، نمایشنامهنویس، فیلمنامهنویس و پژوهشگر کشورمان بر اثر عوارض ناشی از سرطان در آمریکا از دنیا رفت. این هنرمند زاده پنجم دیماه 1317 در تهران بود که در تولد 87سالگیاش چشم از جهان فروبست.
دانشگاه ایرانشناسی استنفورد آمریکا این خبر را تایید کرد و نوشت: “گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد درگذشت فخر ادب و هنر ایران، استاد و همکار برجسته ما در 15 سال اخیر، بهرام بیضایی را به اطلاع همگان میرساند. بارها گفته بود موطن و مسلک او عالم فرهنگ است. عشقی عظیم به ایران داشت…”
بهرام بیضایی علاوه بر کارگردانی و نمایشنامهنویسی در سینما و تئاتر، عرصههای دیگری چون تدوین، ساخت عنوانبندی و تهیهکنندگی را هم تجربه کرده است. او از سال 1340 تاکنون 24 فیلم کوتاه و بلند را کارگردانی و یا تدوین کرده است که فیلمهای سینمایی بلند «چریکه تارا»، «مرگ یزدگرد»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران» و «سگکشی» از مهمترین آثار او به شمار میرود. این کارگردان که نوشتن 30 نمایشنامه را در کارنامه کاریاش دارد، تاکنون چندین اجرای تئاتر نیز داشته است. این هنرمند نگارش بیش از 50 فیلمنامه، پنج روایت و شش پژوهش را نیز در کارنامه خویش به ثبت رسانده است.
بیضایی سال 86 بعد از 10 سال دوری از فیلمسازی ، فیلم «وقتی همه خوابیم» را ساخت. او سال 1385 بر آن شد تا ساخت فیلمنامه دیگرش «مقصد» را آغاز کند و هرچند این فیلمنامه پروانه ساخت گرفت، اما ساخت آن با مشکلاتی روبهرو شد و بیضایی بهتر دید مدتی دست نگه دارد تا همچنان با فیلمهایی مانند «باشو غریبه کوچک»، «مرگ یزدگرد»، «چریکه تارا»، «کلاغ»، «سفر»، «مسافران»، «شاید وقتی دیگر» ،«سگکشی» و… یکی از کمکارترین و در عینحال اثرگذارترین فیلمسازان ایران باشد.
بهرام بیضایی مردی که نگران درختان این کشور بود، هنرمندی که از قطع درختان هزاران ساله اندوهگین بود، چند سال پیش در سالروز تولدش میگفت: «دهها فیلم نساختهام تنها 9 فیلم بلند و سه فیلم کوتاه ساختهام، هر چند برای ساخت همین فیلمها هم تلاش بسیاری کردهام. میخواستم از کارهایی که نکردهام، بگویم اما آن قدر طولانی است که نه وقت و نه حوصله من و شما مجال پردختن به آن را نمیدهد و من هم قصد ندارم حرفهایم رنگ گلایه به خود بگیرد.»
بهرام بیضایی شاید فقط 10 فیلم ساخته باشد. تعداد نمایشهایی هم که به صحنه برده است، خیلی بیش از این نیست اما با نگارش نمایشنامههایی همچون «پهلوان اکبر میمیرد»، «مرگ یزدگرد»، «فتحنامه کلات»، «هشتمین سفر سندباد»، «ندبه»،«سهرابکشی»، «سلطان مار»، «کارنامه بنداربیدخش»، «چهار صندوق»، «مجلس قربانی سنمار»، «مجلس ضربت زدن»، «طربنامه»، «جنگنامه غلامان»، «خاطرات هنرپیشه نقش دوم»، «تاراجنامه» و … ساخت فیلمهایی چون «عمو سبیلو»، «کلاغ»، «غربیه و مه»، «رگبار»، «چریکه تارا»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران»، «سگکشی»، «وقتی همه خوابیم» و …یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان ایران بود.
واکنش همسر بهرام بیضایی به درگذشت این کارگردان
مژده شمسایی، همسر وی در واکنش به درگذشت همسرش، در صفحه فیسبوک خود نوشت:
«زمین زیرِ پایم سست است وقتی او بر آن راه نمیرود
هوا برایم تنگ است وقتی او در کنارم نفس نمیکشد
آسمانم رنگی ندارد وقتی چشمان آسمانیاش به آن نمینگرد
کوهها مظهر هیچاند وقتی ایستادگیاش جایی ندارد
جهانم خالیست وقتی صدایم نمیکند
عشق تنها واژهایست وقتی نیست که نثارش کنم
وطنم نامیست وقتی او از آن نمینویسد
راهها به بیراهه میروند وقتی به او نمیرسند
زندگیام باریست بر دوش وقتی با او نمیگذرد…»
بیانیه دانشگاه استنفورد به مناسبت درگذشت بهرام بیضایی: عشقی عظیم به ایران داشت
دانشگاه استنفورد به مناسبت درگذشت بهرام بیضایی بیانیهای صادر کرد.
در متن این بیانیه آمده:
گروه ایرانشناسی دانشگاه استنفورد درگذشت فخر ادب و هنر ایران، استاد و همکار برجستهی ما در 15 سال اخیر، بهرام بیضایی را به اطلاع همگان میرساند.
او درست در روز تولد هشتادو هفتسالگیاش درگذشت: پنجم دی، که به احترامِ زادروزش (و درگذشتِ اکبر رادی) روزِ نمایشنامهنویس نامیده شده؛ پنج سال پس از تلاش حماسی و درخشانش برای تکمیل متن «داشآکل بهگفتهی مرجان».
بارها گفته بود موطن و مسلک او عالم فرهنگ است. عشقی عظیم به ایران داشت و بهرغم تنگنظریها علیه او و خانوادهاش لحظهای از برکشیدن و پاس داشتن میراث فرهنگی ایران دست نکشید. دانشگاه ما بزودی جلسهای در بزرگداشت زندگی و آثار این هنرمند بیبدیلِ ایراندوست و ایرانشناس برگزار خواهد کرد.
گروه ایرانشناسی دانشگاه استانفورد بهویژه سپاسگزار مژده شمسایی است که بیهمدلی و همراهی او زندگی بیضایی در این سالها از لونی دیگر میبود.
به قول شاهنامه که بیضایی عمری در آن زیست، اگر مرگ داد است بیداد چیست
صفحه اینستاگرام بهرام بیضایی
تصویر زیر در اینستاگرام بهرام بیضایی منتشر شد. کارگردان سرشناس سینما و تئاتر ایران در روز تولدش (5 دی) درگذشت.
