گیلده: نگینی پنهان در قلب طبیعت آستارا
روستای گیلاده (گیلده) گیلان
روستای گیلاده، که اغلب با نام گیلده نیز شناخته می‌شود، یکی از زیباترین و پرجاذبه‌ترین روستاهای استان گیلان است. این روستا با طبیعت بکر، جنگل‌های انبوه و موقعیت مرزی منحصربه‌فرد خود، هر ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. گیلاده به عنوان پایتخت دهستان حیران شناخته می‌شود و به دلیل قرارگیری در حاشیه گردنه حیران، به عنوان یکی از جاذبه‌های توریستی برجسته در شمال ایران مطرح است. این روستا نه تنها برای طبیعت‌گردان، بلکه برای علاقه‌مندان به کوهنوردی، کمپینگ و عکاسی نیز مقصدی ایدئال است.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی
گیلاده در بخش مرکزی شهرستان آستارا، استان گیلان واقع شده و مرکز دهستان حیران است. این روستا در 25 کیلومتری غرب شهر آستارا قرار دارد و تنها حدود 5 کیلومتر با مرز جمهوری آذربایجان فاصله دارد – فاصله‌ای کمتر از یک کیلومتر تا نقطه صفر مرزی. گیلاده در مسیر جاده آستارا به اردبیل واقع شده و از شرق به استان گیلان و از غرب به استان اردبیل متصل است. ارتفاع روستا حدود 530 متر از سطح دریا است و بخشی از جنگل‌های هیرکانی خزری محسوب می‌شود.
برای دسترسی به گیلاده، می‌توانید از شهر رشت یا اردبیل شروع کنید. فاصله از رشت حدود 320 کیلومتر (6 ساعت رانندگی) و از اردبیل حدود 60 کیلومتر (1 ساعت و 20 دقیقه) است. جاده آسفالته است و امکان دسترسی با خودرو شخصی، اتوبوس یا قطار تا آستارا وجود دارد. ورود به روستا رایگان است و مدت زمان پیشنهادی برای بازدید نیم‌روز تا یک روز کامل است.
تاریخچه روستای گیلاده
تاریخچه گیلاده به دوران‌های قدیمی بازمی‌گردد، اما اطلاعات دقیقی از گذشته distant آن در دسترس نیست. این روستا به طور رسمی در سال 1366 (22 آوریل 1987) به عنوان بخشی از شهرستان آستارا در استان گیلان شناخته شد. گیلاده به دلیل موقعیت مرزی و طبیعی خود، همواره محلی برای زندگی دامداران و کشاورزان بوده و نام آن ممکن است از “گله‌ده” (به معنای محل گله) گرفته شده باشد. در سال‌های اخیر، با توسعه گردشگری، این روستا به عنوان یک مقصد توریستی برجسته مطرح شده است.
جمعیت و جامعه روستای گیلاده
بر اساس سرشماری سال 1395 (2016)، جمعیت گیلاده 416 نفر در 132 خانوار بوده است. این رقم در مقایسه با سرشماری‌های قبلی (545 نفر در 1385 و 437 نفر در 1390) نشان‌دهنده نوسانات جمعیتی است. برخی منابع جمعیت را حدود 588 نفر در 133 خانوار تخمین می‌زنند. ساکنان محلی عمدتاً به زبان ترکی آذری صحبت می‌کنند و زندگی سنتی مبتنی بر کشاورزی و دامداری دارند.
اقتصاد روستای گیلاده
اقتصاد گیلاده بر پایه کشاورزی، دامداری و پرورش احشام استوار است. محصولات کشاورزی شامل برنج، میوه‌های جنگلی مانند آلوچه و ولیک، و همچنین پرورش گاو و گوسفند است. در سال‌های اخیر، گردشگری نقش مهمی در اقتصاد محلی ایفا کرده و اجاره ویلا، سوئیت و اقامتگاه‌های روستایی رونق گرفته است. جنگل‌های اطراف منبع درآمدی از طریق جمع‌آوری گیاهان دارویی و میوه‌های وحشی فراهم می‌کنند.
فرهنگ و آداب و رسوم گیلاده
فرهنگ گیلاده ترکیبی از سنت‌های محلی گیلان و تأثیرات مرزی با آذربایجان است. مردم روستا به مهمان‌نوازی معروف هستند و زندگی روزمره‌شان با طبیعت گره خورده است. بام‌های سفالی خانه‌ها یکی از ویژگی‌های معماری سنتی این روستا است که آن را به “شهر بام‌های سفالی” معروف کرده است. جشنواره‌های محلی مانند جشنواره گلابگیری شفت در جنگل‌های اطراف برگزار می‌شود، هرچند تمرکز اصلی بر طبیعت‌گردی است.
جاذبه‌های گردشگری روستای گیلاده
گیلاده به دلیل طبیعت خیره‌کننده‌اش شهرت دارد. جنگل‌های انبوه با درختانی مانند راش، ممرز، بلوط، آلوچه جنگلی و ولیک، رودخانه‌های خروشان و مسیرهای پیاده‌روی، از جمله جاذبه‌های اصلی هستند. گردشگران می‌توانند در میان درختان قدم بزنند، صدای آب را بشنوند و از چشم‌اندازهای مرزی لذت ببرند. کمپینگ در طبیعت اطراف روستا محبوب است.
دیگر جاذبه‌ها شامل:
چشمه آبگرم علی داشی: در جنگل فندقلو، با خواص درمانی، حدود 57 کیلومتر فاصله.
آبشار لاتون: بلندترین آبشار ایران با 105 متر ارتفاع، 60 کیلومتر فاصله.
جنگل فندقلو: 56 کیلومتر فاصله، معروف به گیاهان دارویی و گلابگیری .
پیک اسپیناس: برای کوهنوردی، 60 کیلومتر فاصله.
بهترین زمان بازدید روستای گیلاده
بهترین زمان برای بازدید از گیلاده بهار و تابستان است، زمانی که هوا مطبوع، طبیعت سبز و شرایط برای کمپینگ ایدئال است. زمستان‌ها سرد و برفی است و پاییز با بارندگی زیاد همراه است، اما هر فصل زیبایی‌های خاص خود را دارد. در زمستان، برای جاده‌های کوهستانی تجهیزات لازم ببرید.
جاذبه‌های اطراف
گردنه حیران: 11 کیلومتر فاصله، با چشم‌اندازهای ابری و رودخانه ارس.
تله‌کابین حیران: 13 کیلومتر، برای views پانوراما.
تالاب استیل: 40 کیلومتر، دریاچه‌ای با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر.
آبشار حویق: 77 کیلومتر، آبشاری دوقلو با استخرهای شنا.
سوالات متداول درباره روستای گیلاده
1. موقعیت جغرافیایی روستای گیلاده کجاست؟
روستای گیلاده در بخش مرکزی شهرستان آستارا، استان گیلان واقع شده و مرکز دهستان حیران است. این روستا در 25 کیلومتری غرب شهر آستارا قرار دارد و تنها حدود 5 کیلومتر با مرز جمهوری آذربایجان فاصله دارد.
2. جمعیت روستای گیلاده چقدر است؟
بر اساس سرشماری سال 1395، جمعیت گیلاده 416 نفر در 132 خانوار بوده است، هرچند برخی منابع آن را حدود 588 نفر تخمین می‌زنند.
3. بهترین زمان بازدید از گیلاده چه زمانی است؟
بهترین زمان برای بازدید از گیلاده بهار و تابستان است، زمانی که هوا مطبوع و طبیعت سبز است. زمستان‌ها سرد و برفی و پاییز با بارندگی زیاد همراه است.
4. جاذبه‌های گردشگری اصلی گیلاده چیست؟
جاذبه‌های اصلی شامل جنگل‌های انبوه با درختانی مانند راش و بلوط، رودخانه‌های خروشان، مسیرهای پیاده‌روی و کمپینگ است. همچنین جاذبه‌های اطراف مانند چشمه آبگرم علی داشی و آبشار لاتون.
5. اقتصاد روستای گیلاده بر چه پایه‌ای استوار است؟
اقتصاد گیلاده بر پایه کشاورزی، دامداری و پرورش احشام استوار است. محصولات شامل برنج و میوه‌های جنگلی است و گردشگری نیز نقش مهمی در اقتصاد محلی ایفا می‌کند.
نکات پایانی و توصیه‌ها
گیلاده مکانی ایدئال برای فرار از شلوغی شهر و ارتباط با طبیعت است. برای اقامت، ویلاهای محلی یا کمپینگ را انتخاب کنید. حتماً لباس مناسب فصل، نقشه و تجهیزات ایمنی همراه داشته باشید. این روستا نه تنها زیبایی طبیعی، بلکه تجربه‌ای از زندگی آرام روستایی را ارائه می‌دهد.
گرد آوری:بخش گردشگری ستاره آبی
