خواندن نماز برای اهل سنت به صورت مرحله ای
مراحل خواندن نماز برای اهل سنت (به زبان روان و ساده)
برای خواندن نماز، شخص باید رو به قبله (کعبه در مکه) بایستد و در دلش نیت کند که کدام نماز را می خواهد بخواند، مثلاً نماز واجب (فرض)، سنت یا نافله. سپس مراحل زیر را به ترتیب انجام دهد:
1. شروع نماز با تکبیر
• شخص در حالی که به جای سجده اش نگاه می کند، با گفتن «الله أکبر» (تکبیره الاحرام) نماز را آغاز می کند.
• همزمان دست هایش را تا نزدیک شانه ها یا گوش ها بالا می برد.
2. دعای آغازین (استفتاح)
• بعد از تکبیر، بهتر است دعای استفتاح را بخواند:
«سبحانک اللهم وبحمدک وتبارک اسمک وتعالی جدک ولا إله غیرک»
(خدایا! تو را پاک می دانم و ستایش می کنم، نامت بزرگ است و مقامت والا، و هیچ معبودی جز تو نیست.)
3. خواندن سوره حمد
• ابتدا می گوید: «أعوذ بالله من الشیطان الرجیم» (به خدا پناه می برم از شر شیطان رانده شده) و سپس «بسم الله الرحمن الرحیم» (به نام خدای بخشنده مهربان).
• بعد سوره حمد را می خواند:
«الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ (2) الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ (3) مَلِکِ یَوْمِ الدِّینِ (4) إِیَّاکَ نَعْبُدُ و إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ (5) اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ (6) صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ (7)»
(ستایش برای خداست، پروردگار جهانیان، بخشنده و مهربان، صاحب روز جزا، تنها تو را می پرستیم و از تو کمک می خواهیم، ما را به راه راست هدایت کن، راه کسانی که به آن ها نعمت دادی، نه راه کسانی که مورد خشم تو هستند و نه گمراهان).
• بعد از آن می گوید: «آمین» (خدایا دعایم را بپذیر).
4. خواندن سوره دیگر
• پس از حمد، یک سوره یا چند آیه از قرآن که حفظ دارد می خواند، مثلاً:
* سوره توحید: «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) اللَّهُ الصَّمَدُ (2) لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ (3) وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ (4)»
(بگو او خدای یگانه است، بی نیاز است، نه زاده و نه زاده شده، و هیچ کس همتای او نیست).
* یا سوره نصر: «إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ (1) وَرَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فِی دِینِ اللَّهِ أَفْوَاجًا (2) فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کَانَ تَوَّابًا (3)»
(وقتی یاری خدا و پیروزی آمد و دیدی مردم گروه گروه به دین خدا می آیند، پروردگارت را با ستایش یاد کن و از او آمرزش بخواه، او بسیار توبه پذیر است).
5. رفتن به رکوع
• با گفتن «الله أکبر» به رکوع می رود، دست ها را روی زانوها می گذارد و پشتش را صاف نگه می دارد.
• در رکوع می گوید: «سبحان ربی العظیم» (پاک است پروردگار بزرگ من) و بهتر است این ذکر را سه بار یا بیشتر تکرار کند.
6. بلند شدن از رکوع
• با گفتن «سمع الله لمن حمده» (خدا ستایش کسی که او را ستود می شنود) از رکوع بلند می شود.
• وقتی کاملاً ایستاد، می گوید: «ربنا ولک الحمد» (پروردگارا! ستایش فقط برای توست).
7. سجده
• با گفتن «الله أکبر» به سجده می رود و پیشانی، بینی، دو دست، دو زانو و نوک انگشتان پاهایش را روی زمین می گذارد.
• در سجده می گوید: «سبحان ربی الأعلی» (پاک است پروردگار بلندمرتبه من) و سه بار یا بیشتر تکرار می کند.
• در این حالت می تواند هر دعایی که دوست دارد بخواند.
8. نشستن بین دو سجده
• با گفتن «الله أکبر» از سجده بلند می شود، روی پای چپ می نشیند و پای راست را عمود نگه می دارد. دست ها را روی زانوها قرار می دهد.
9. سجده دوم
• دوباره با «الله أکبر» به سجده دوم می رود و همان کارها و ذکر سجده اول را تکرار می کند.
10. شروع رکعت دوم
• با گفتن «الله أکبر» برای رکعت دوم بلند می شود. رکعت اول اینجا تمام می شود.
• در رکعت دوم هم مثل رکعت اول، سوره حمد و یک سوره دیگر می خواند و مراحل رکوع و سجده را انجام می دهد.
11. تشهد
• بعد از سجده دوم در رکعت دوم، می نشیند (مثل حالت بین دو سجده) و تشهد می خواند:
«التحیات لله والصلوات والطیبات السـلام علیک أی ها النبی ورحمه الله وبرکاته السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین، أشهد أن لا إله إلاَّ الله، وأشهد أنَّ محمداً عبده ورسوله»
(درودها و نمازها و پاکی ها برای خداست، سلام بر تو ای پیامبر و رحمت و برکت خدا بر تو، سلام بر ما و بندگان شایسته خدا، گواهی می دهم که معبودی جز خدا نیست و محمد بنده و فرستاده اوست).
12. درود و پایان نماز (در نماز دو رکعتی)
• اگر نماز دو رکعتی باشد (مثل صبح)، تشهد را ادامه می دهد و درود می خواند:
«اللهم صلِ علی محمدٍ وعلی آل محمد کما صلیتَ علی إبراهیم وعلی آل إبراهیم إنَّک حمیدٌ مجید، وبارک علی محمدٍ وعلی آل محمد کما بارکتَ علی إبراهیـم وعلی آل إبراهیم إنَّک حمیدٌ مجید»
(خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست، همان طور که بر ابراهیم و خاندانش درود فرستادی، تو ستوده و بزرگواری).
• سپس دعا می کند:
«اللهم إنی أعوذ بک من عذاب جهنم و من عذاب القبر ومن فتنه المحیا والممات ومن فتنه المسیح الدجال»
(خدایا! از عذاب جهنم، عذاب قبر، فتنه زندگی و مرگ، و فتنه مسیح دجال به تو پناه می برم).
• در آخر به سمت راست و چپ سلام می دهد: «السلام علیکم ورحمه الله» و نماز تمام می شود.
13. نمازهای سه یا چهار رکعتی
• اگر نماز سه رکعتی (مثل مغرب) یا چهار رکعتی (مثل ظهر، عصر و عشا) باشد، بعد از تشهد در رکعت دوم، با گفتن «الله أکبر» بلند می شود.
• در رکعت سوم و چهارم فقط سوره حمد را می خواند (بدون سوره اضافی) و مراحل رکوع و سجده را مثل قبل انجام می دهد.
• در رکعت آخر (سوم برای مغرب، چهارم برای بقیه)، دوباره می نشیند، تشهد و درود را کامل می خواند و با سلام به دو طرف نماز را تمام می کند.
• در نشستن آخر، به صورت «متورک» می نشیند: پای چپ زیر پای راست، باسن روی زمین و پای راست عمود.
نکات پایانی :
• این مراحل برای همه نمازهای اهل سنت صدق می کند، فقط تعداد رکعت ها و وقت خواندن (جهری یا سری) فرق دارد.
• رعایت طهارت (وضو یا غسل)، پوشش مناسب و رو به قبله بودن ضروری است.
• هر چه با آرامش و حضور قلب انجام شود، نماز کامل تر خواهد بود.
سخن پایانی :
در پایان، نماز نه تنها یک تکلیف دینی، بلکه راهی برای ارتباط عمیق با خداوند و آرامش روحی است؛ رعایت دقیق مراحل آن همراه با حضور قلب، انسان را به کمال معنوی نزدیکتر می کند و اهل سنت با انجام این فریضه در پنج وقت روزانه، پیوند خود را با پروردگارشان استوار نگه می دارند.
گردآوری: بخش مذهبی ستاره آبی
