هایپرلجر چیست؟ کلید تحول دیجیتال با بلاکچین
هایپرلجر مجموعه‌ای از پروژه‌های متن‌باز است که برای پشتیبانی از توسعه دفتر کل توزیع‌شده مبتنی بر بلاکچین ایجاد شده است. هدف آن ارائه چارچوب‌ها، استانداردها، ابزارها و کتابخانه‌های مورد نیاز برای ساخت بلاکچین‌ها و برنامه‌های مرتبط است. بنیاد هایپرلجر سازمانی است که این پروژه‌ها را پشتیبانی، نگهداری و میزبانی می‌کند.
از زمان تأسیس هایپرلجر توسط بنیاد لینوکس در سال 2016، سازمان‌هایی مانند IBM، اینتل، سامسونگ، مایکروسافت، ویزا، امریکن اکسپرس و استارتاپ‌های بلاکچین مانند Blockforce در این پروژه مشارکت داشته‌اند. این همکاری شامل حوزه‌هایی مانند بانکداری، مدیریت زنجیره تأمین، اینترنت اشیا (IoT)، تولید و صنایع مبتنی بر تولید است.
هایپرلجر به‌عنوان مرکزی برای چارچوب‌ها و کتابخانه‌های مختلف دفتر کل توزیع‌شده عمل می‌کند. با استفاده از یکی از چارچوب‌های هایپرلجر، کسب‌وکارها می‌توانند کارایی، عملکرد و تراکنش‌ها را در فرآیندهای تجاری خود بهبود بخشند.
نحوه عملکرد هایپرلجر
هایپرلجر با ارائه زیرساخت‌ها و استانداردهای لازم برای توسعه سیستم‌ها و برنامه‌های بلاکچین کار می‌کند. توسعه‌دهندگان از گلخانه هایپرلجر (چارچوب‌ها و ابزارهای تشکیل‌دهنده هایپرلجر) برای توسعه پروژه‌های بلاکچین تجاری استفاده می‌کنند. شرکت‌کنندگان در شبکه یکدیگر را می‌شناسند و می‌توانند در فرآیندهای اجماع مشارکت کنند.
لایه‌های فناوری مبتنی بر هایپرلجر
• لایه اجماع: توافق بر روی ترتیب و تأیید صحت تراکنش‌ها در یک بلوک.
• لایه قرارداد هوشمند: پردازش و تأیید درخواست‌های تراکنش.
• لایه ارتباطی: مدیریت انتقال پیام‌های همتا به همتا (P2P).
• API: امکان ارتباط برنامه‌های دیگر با بلاکچین.
• خدمات مدیریت هویت: اعتبارسنجی هویت کاربران و سیستم‌ها.
• چارچوب‌های برجسته: هایپرلجر فابریک و ساوتوث
هایپرلجر فابریک
یکی از محبوب‌ترین پروژه‌های هایپرلجر است. این یک زیرساخت بلاکچین مجاز است که برای ساخت محصولات، نرم‌افزارها و برنامه‌های مبتنی بر بلاکچین استفاده می‌شود. فابریک با همکاری IBM و Digital Asset توسعه یافته و دارای معماری ماژولار است که نقش‌های گره‌ها، اجرای قراردادهای هوشمند و خدمات اجماع قابل تنظیم را تعریف می‌کند. ویژگی‌های فابریک شامل استفاده از قراردادهای هوشمند، پروتکل‌های اجماع قابل اتصال و پشتیبانی از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف از طریق نصب ماژول‌ها است. فابریک در پروژه‌های یکپارچه‌سازی که نیاز به دفتر کل توزیع‌شده دارند، استفاده می‌شود.
هایپرلجر ساوتوث
یک پلتفرم بلاکچین ماژولار مجاز است که توسط اینتل ارائه شده است. سازمان‌ها از ساوتوث برای استقرار، اجرا و ساخت دفترهای کل توزیع‌شده استفاده می‌کنند. این چارچوب برای کسب‌وکارهایی که با فناوری بلاکچین مشکل دارند، مفید است. ویژگی‌های ساوتوث شامل اجماع پویا، خانواده‌های تراکنش، اثبات زمان سپری‌شده (نوعی الگوریتم اجماع)، اجرای موازی تراکنش‌ها، تراکنش‌های خصوصی و پشتیبانی از قراردادهای هوشمند اتریوم است. کیت‌های توسعه نرم‌افزار (SDK) برای پایتون، گو، جاوااسکریپت، راست، جاوا و C++ نیز در دسترس هستند. ساوتوث برای کسب‌وکارهایی طراحی شده که به یک پلتفرم بلاکچین مجاز و ماژولار نیاز دارند.
سایر ابزارها و پروژه‌های هایپرلجر
هایپرلجر علاوه بر فابریک و ساوتوث، پروژه‌ها و ابزارهای متعددی دارد که برخی فعال و برخی در حال توسعه (تحت انکوباسیون) هستند. برخی از این پروژه‌ها عبارتند از:
• هایپرلجر ایروها: چارچوبی برای یکپارچه‌سازی با شبکه‌های موجود، با طراحی ماژولار، دسترسی مبتنی بر کنترل، مدیریت دارایی و هویت. در حوزه‌های خدمات مالی، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش استفاده می‌شود.
• هایپرلجر ایندی: چارچوبی برای هویت‌های غیرمتمرکز، با ابزارها و کتابخانه‌هایی برای ذخیره امن اسناد هویتی.
• هایپرلجر بسو: کدبیس متن‌باز اتریوم که در شبکه‌های مجاز خصوصی یا شبکه عمومی اتریوم اجرا می‌شود.
• هایپرلجر اکسپلورر: ابزاری برای نظارت، جستجو و مدیریت داده‌های بلاکچین، از جمله گره‌ها، بلوک‌ها، تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند.
• هایپرلجر سلو: کیت ابزاری برای ایجاد، مدیریت و خاتمه خدمات بلاکچین.
• هایپرلجر بارو: گره بلاکچین قرارداد هوشمند اتریوم مجاز.
• هایپرلجر بول: شتاب‌دهنده‌ای برای استقرار فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT).
• هایپرلجر فایرفلای: پشته نرم‌افزاری متن‌باز برای برنامه‌های وب3.
• هایپرلجر کاکتی: چارچوبی برای اتصال و اجرای تراکنش‌ها بین دفترهای کل ناهمگن.
• هایپرلجر سولنگ: کامپایلر سالیدیتی برای قابلیت انتقال قراردادهای هوشمند.
• هایپرلجر آریس: کیت ابزاری برای ایجاد، انتقال و ذخیره اعتبارنامه‌های دیجیتال.
• هایپرلجر آنون‌کردز: اعتبارنامه قابل تأیید مستقل از دفتر کل.
• هایپرلجر کالیپر: ابزار بنچمارک برای ارزیابی عملکرد پیاده‌سازی‌های بلاکچین.
تا سال 2022، چهار پروژه هایپرلجر (آوالون، بارو، اکسپلورر و کویلت) به وضعیت پایان عمر (EOL) رسیدند.
تاریخچه و مأموریت هایپرلجر
بنیاد لینوکس در سال 2015 پروژه هایپرلجر را اعلام کرد. برایان بهلندورف به‌عنوان مدیر اجرایی منصوب شد و اظهار داشت که هایپرلجر هرگز ارز دیجیتال خود را ایجاد نخواهد کرد. در سال 2016، پیشنهادات برای انکوباسیون کدبیس‌ها و فناوری‌های اصلی پذیرفته شد، از جمله فابریک و ساوتوث. در سال 2018، نسخه آماده تولید ساوتوث 1.0 اضافه شد و در سال 2019، نسخه پشتیبانی بلندمدت فابریک اعلام شد. در اکتبر 2021، بهلندورف نقش مدیر اجرایی را به دانیلا باربوسا واگذار کرد و هایپرلجر به بنیاد هایپرلجر تغییر نام داد تا تمایز بین سازمان و پروژه‌های آن مشخص‌تر شود.
سوالات متداول درباره هایپرلجر
1. تفاوت هایپرلجر با بلاکچین‌های عمومی مانند بیت‌کوین چیست؟
هایپرلجر یک بلاکچین مجاز (Permissioned) است که برای کسب‌وکارها طراحی شده و هویت شرکت‌کنندگان شناخته‌شده است، در حالی که بلاکچین‌های عمومی مانند بیت‌کوین غیرمتمرکز و باز برای همه هستند.
2. چه صنایعی از هایپرلجر استفاده می‌کنند؟
هایپرلجر در صنایع مختلفی مانند بانکداری، زنجیره تأمین، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، و اینترنت اشیا (IoT) برای بهبود شفافیت و کارایی استفاده می‌شود.
3. آیا هایپرلجر ارز دیجیتال دارد؟
خیر، هایپرلجر بر خلاف برخی بلاکچین‌ها، ارز دیجیتال اختصاصی ندارد و تمرکز آن بر ارائه زیرساخت برای برنامه‌های سازمانی است.
4. چگونه می‌توان با هایپرلجر شروع کرد؟
توسعه‌دهندگان می‌توانند با مطالعه مستندات رسمی هایپرلجر، استفاده از چارچوب‌هایی مانند فابریک یا ساوتوث، و بهره‌گیری از کیت‌های توسعه نرم‌افزار (SDK) شروع کنند.
5. آیا هایپرلجر از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند؟
بله، چارچوب‌هایی مانند فابریک و ساوتوث از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند که برای اجرای خودکار تراکنش‌ها و منطق تجاری استفاده می‌شوند.
6. هایپرلجر ایندی چه کاربردی دارد؟
هایپرلجر ایندی برای مدیریت هویت‌های غیرمتمرکز طراحی شده و امکان ذخیره امن اسناد هویتی را با خود-حاکمیتی فراهم می‌کند.
سخن آخر
هایپرلجر به‌عنوان یک پلتفرم قدرتمند و متن‌باز، راه را برای تحول دیجیتال در کسب‌وکارها هموار کرده است. با چارچوب‌هایی مانند فابریک و ساوتوث، این فناوری به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای خود را شفاف‌تر، کارآمدتر و امن‌تر کنند. اگر به دنبال بهره‌گیری از بلاکچین در کسب‌وکار خود هستید، هایپرلجر نقطه شروع ایده‌آلی است. آینده دفتر کل توزیع‌شده با هایپرلجر روشن‌تر از همیشه است!
گردآوری:بخش سرمایه های دیجیتال ستاره آبی
