هه‌چیز درباره کابل خشک؛از ویژگی‌ها تا کاربرد در صنعت و ساختمان
کابل خشک، که به آن کابل مفتولی نیز گفته می‌شود، یکی از پرکاربردترین انواع کابل‌های الکتریکی در صنایع و پروژه‌های ساختمانی است. این کابل به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد مانند رسانایی بالا، مقاومت در برابر خوردگی، هزینه مقرون‌به‌صرفه و ساختار غیرمنعطف، در کاربردهای ثابت و بدون نیاز به تحرک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی جامع کابل خشک، ساختار، انواع، کاربردها، مزایا، معایب، تفاوت با کابل افشان و نکات مهم در خرید آن می‌پردازیم.
کابل خشک چیست؟
کابل خشک کابلی است که از یک یا چند رشته مفتول مسی یا آلومینیومی به‌هم‌تنیده تشکیل شده و با عایق پلی‌وینیل کلراید (PVC) یا در موارد خاص پلی‌اتیلن متقاطع (XLPE) پوشیده شده است. به دلیل ساختار یکپارچه و غیرمنعطف، این کابل به نام “خشک” شناخته می‌شود و برای نصب‌های ثابت طراحی شده است. ویژگی برجسته کابل خشک، رسانایی بالای آن است که امکان انتقال جریان الکتریکی را با کیفیت بالا فراهم می‌کند.
ویژگی‌های کلیدی کابل خشک
• هادی: معمولاً از مس (به دلیل رسانایی بالا) یا آلومینیوم (برای کاهش وزن و هزینه).
• عایق: PVC (پرکاربرد و اقتصادی) یا XLPE (مقاوم‌تر در برابر حرارت).
• انعطاف‌پذیری: بسیار کم، مناسب برای نصب‌های ثابت.
• ولتاژ اسمی: 300 تا 500 ولت (سطح مقطع 0٫5، 0٫75 و 1 میلی‌متر).
450 تا 750 ولت (سطح مقطع بیش از 1 میلی‌متر، تا 10 میلی‌متر).
• روش تولید: کشش میلگرد (فابریک) یا استفاده از تسمه‌های فلزی (غیرفابریک).
ساختار کابل خشک
کابل‌های خشک از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند:
هادی (رسانا):
• وظیفه انتقال جریان الکتریکی یا امواج الکترومغناطیسی را بر عهده دارد.
• فلزات رایج:
مس: پرکاربرد، با رسانایی بالا و قیمت مناسب.
آلومینیوم: سبک‌تر، اما مقاومت الکتریکی بالاتر، مناسب برای کابل‌های زمینی.
طلا و نقره: به دلیل هزینه بالا، فقط در کاربردهای خاص استفاده می‌شوند.
عایق:
از انتقال جریان به محیط اطراف جلوگیری می‌کند.
• انواع عایق:
– ترموپلاستیک (مانند PVC): حساس به حرارت، ممکن است در دمای بالا ذوب شود.
– ترموست (مانند سیلیکون، EPR، XLPE): مقاوم در برابر حرارت و آتش‌سوزی.
PVC به دلیل هزینه کم و مقاومت مناسب، رایج‌ترین عایق در کابل‌های خشک است.
حفاظت الکتریکی (اختیاری):
شیلد یا اسکرین مسی/آلومینیومی برای کاهش نویز و تداخل الکترومغناطیسی.
زره (اختیاری):
برای حفاظت مکانیکی در برابر ضربه، بریدگی یا حمله حیوانات.
انواع زره:
نوار فولادی گالوانیزه (تا 100٪ محافظت).
زره بافته‌شده گالوانیزه (بیش از 80٪ محافظت).
کابل‌های دارای زره به نام کابل‌های مسلح (مانند NYY یا NYRY) شناخته می‌شوند.
انواع کابل خشک
کابل‌های خشک بر اساس ساختار، هادی و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
کابل مفتولی سبک:
• تک‌رشته یا چندرشته (2 تا 5 رشته) با هادی مسی.
• مناسب برای نصب ثابت در بتن، زیر زمین یا داخل ساختمان.
• ولتاژ: 300 تا 500 ولت، سطح مقطع 0٫5 تا 1 میلی‌متر.
کابل مفتولی سنگین (زمینی):
• هادی مسی نرم یا استرندشده (تک‌رشته یا چندرشته).
• کاربرد در زیر زمین، بتن و بخش‌های مختلف ساختمان.
• شامل کابل‌های فیبر نوری برای انتقال امواج با سرعت بالا.
کابل مفتولی تک‌هادی:
• قطر خارجی کمتر، مصرف عایق و زره کمتر.
• سطح صاف هادی، کاهش تنش الکتریکی و انعطاف‌پذیری نسبی در نصب.
• استاندارد تولید: تا قطر 16 میلی‌متر (معمولاً 6 میلی‌متر).
کابل چند‌مفتولی آلومینیومی زمینی:
• رسانایی بالا و مقاومت در برابر مواد شیمیایی.
• تولید در مدل‌های 2، 3 یا 4 رشته‌ای برای کاربردهای فشار قوی.
کابل با مقطع مثلثی (سکتور):
• هادی مسی آنیل‌شده (تک‌مفتولی یا تابیده‌شده).
• عایق: PVC یا پلی‌پروپیلن.
• ولتاژ: 600 تا 1000 ولت.
کابل‌های NYY و NYRY:
• NYY: هادی مسی یا آلومینیومی با زره محافظ و عایق PVC، مناسب برای کابل‌کشی ثابت.
• NYRY: زره قوی‌تر (فولادی یا آلومینیومی)، مناسب برای شبکه‌های هوایی و زمینی.
کاربرد کابل خشک
کابل خشک به دلیل ویژگی‌های خاص خود در موارد زیر کاربرد گسترده‌ای دارد:
• ساختمان‌سازی: کابل‌کشی ثابت در منازل، برج‌ها و سازه‌های تجاری (توکار یا روکار).
• تابلوهای برق: برای اتصالات ثابت و جریان بالا.
• تابلوهای تبلیغاتی: به دلیل نیاز به سیم‌کشی ثابت.
• مراکز نیروگاهی: برای انتقال جریان بالا.
• موتورخانه‌ها و عایق‌کاری: در بخش‌های مختلف ساختمان‌سازی.
• محیط‌های خشک و مرطوب: مقاوم در برابر شرایط جوی (به‌ویژه با گالوانیزه گرم).
• کابل‌کشی زمینی: کابل‌های NYY و NYRY برای نصب در زمین یا هوا.
معایب و محدودیت های کابل خشک
• مناسب برای فواصل کوتاه به دلیل انتشار میدان الکترومغناطیسی.
• برای زیر زمین یا بتن فشرده توصیه نمی‌شود.
• به دلیل عدم انعطاف‌پذیری، در کاربردهای متحرک (مانند رباتیک) مناسب نیست.
• عدم انعطاف‌پذیری: نامناسب برای کاربردهای متحرک یا نیازمند خم شدن.
• خطر شکستگی: خم شدن مکرر می‌تواند به هادی آسیب برساند.
• پوسیدگی در طولانی‌مدت: در برخی موارد ممکن است عایق پوسته‌پوسته شود.
• محدودیت در سطح مقطع: معمولاً در مقیاس‌های کوچک‌تر تولید می‌شود.
مزایای کابل خشک
• هزینه کمتر: ارزان‌تر از کابل افشان به دلیل ساختار ساده‌تر و احتمال اتصالی کمتر.
• مقاومت بالا: در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی و آسیب‌های مکانیکی/شیمیایی.
• رسانایی بالا: انتقال جریان الکتریکی با کیفیت.
• فشردگی: اشغال فضای کمتر به دلیل ساختار یکپارچه.
• عمر طولانی: کمتر دچار پوسیدگی نسبت به کابل افشان.
• احتمال قطعی پایین: به دلیل ساختار یکپارچه و مستحکم.
تفاوت کابل خشک و افشان
• کابل خشک: غیرمنعطف، مناسب برای نصب ثابت.
• کابل افشان: انعطاف‌پذیر، مناسب برای کاربردهای متحرک (لوازم خانگی، رباتیک).
• مقاومت اهمی: کابل خشک مقاومت اهمی بیشتری دارد.
• دوام: کابل خشک مقاوم‌تر و با عمر طولانی‌تر.
• ضخامت: کابل خشک فشرده‌تر و ضخیم‌تر، اما فضای کمتری اشغال می‌کند.
• هزینه: کابل خشک ارزان‌تر است.
• کابل خشک: در تابلوهای برق و کابل‌کشی ساختمانی کاربرد دارد.
کابل افشان: در محیط‌های با لرزش یا نیاز به خم شدن کاربرد دارد.
مشخصات فنی کابل خشک
ولتاژ اسمی:
300 تا 500 ولت (سطح مقطع 0٫5، 0٫75، 1 میلی‌متر).
450 تا 750 ولت (سطح مقطع بیش از 1 میلی‌متر، تا 10 میلی‌متر).
ضخامت:
سایز 10: ضخامت حدود 3 میلی‌متر، وزن بسته‌بندی حدود 50 کیلوگرم.
سایز 14: ضخامت حدود 2 میلی‌متر.
روش تولید:
فابریک: کشش میلگرد.
غیرفابریک: تسمه‌های فلزی.
نکات مهم در خرید کابل خشک
برای خرید کابل خشک با کیفیت، به نکات زیر توجه کنید:
• استانداردهای ایمنی: کابل باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی (مانند VDE) باشد.
• کیفیت هادی و عایق: هادی باید در مرکز باشد و عایق به‌طور کامل آن را بپوشاند.
• ظاهر کابل: بدون فرورفتگی، برجستگی یا آسیب ظاهری.
• برند معتبر: انتخاب برندهای شناخته‌شده برای تضمین کیفیت.
• کاربرد مورد نظر: کابل را متناسب با نیاز پروژه (ساختمانی، صنعتی، زمینی) انتخاب کنید.
• خرید آنلاین: از فروشگاه‌های معتبر آنلاین با پشتیبانی تخصصی خرید کنید.
سوالات متداول درباره کابل خشک
1. آیا کابل خشک برای کابل‌کشی زیر زمین مناسب است؟
خیر، کابل خشک معمولاً برای زیر زمین یا بتن فشرده توصیه نمی‌شود، اما انواع خاصی مانند کابل‌های NYY و NYRY با زره محافظ برای نصب زمینی مناسب هستند.
2. چرا کابل خشک ارزان‌تر از کابل افشان است؟
کابل خشک به دلیل ساختار ساده‌تر (تک‌رشته یا چندرشته مفتولی) و احتمال اتصالی کمتر، هزینه تولید پایین‌تری دارد و در نتیجه ارزان‌تر از کابل افشان است.
3. آیا کابل خشک در برابر خوردگی مقاوم است؟
بله، کابل خشک به دلیل عایق PVC و ساختار یکپارچه، مقاومت بالایی در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی و آسیب‌های مکانیکی/شیمیایی دارد.
4. آیا می‌توان از کابل خشک در محیط‌های مرطوب استفاده کرد؟
بله، کابل خشک به‌ویژه با روکش گالوانیزه گرم، برای محیط‌های مرطوب و خشک مناسب است و مقاومت بالایی در برابر شرایط جوی دارد.
5. چرا از کابل خشک در تابلوهای تبلیغاتی استفاده می‌شود؟
به دلیل نیاز به سیم‌کشی ثابت و بدون تحرک در تابلوهای تبلیغاتی، کابل خشک به‌عنوان گزینه‌ای مقاوم و اقتصادی انتخاب می‌شود.
جمع‌بندی
کابل خشک به دلیل هزینه کم، مقاومت بالا و رسانایی مناسب، گزینه‌ای ایده‌آل برای کابل‌کشی ثابت در ساختمان‌ها، تابلوهای برق، مراکز نیروگاهی و صنایع است. انواع NYY، NYRY، مفتولی سبک و سنگین، و کابل‌های با مقطع مثلثی کاربردهای متنوعی دارند. هنگام خرید، توجه به استانداردهای ایمنی، کیفیت مواد، برند معتبر و نیاز پروژه ضروری است. برای خرید با کیفیت و قیمت مناسب، تماس با فروشندگان معتبر یا استفاده از پلتفرم‌های آنلاین توصیه می‌شود.
گردآوری:بخش دانش کسب و کار ستاره آبی
