روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: در آزمون‌های تیمز و پرلز که هر 4 و 5 سال یک‌بار برگزار می‌شود، ایران در میان کشور‌های با عملکرد ضعیف قرار دارد. رتبه جهانی ایران در هر یک از دروس در جدول زیر آمده است:
علاوه بر این آزمون تیمز 2023 و پرلز 2021 نشان می‌دهد که از هر 10 دانش‌آموز ایرانی 4 دانش‌آموز به حداقل سطح یادگیری در خواندن، ریاضی و علوم نیز دست پیدا نکرده‌اند و عملکردی بسیار ضعیف دارند. همچنین بیش از 70درصد از آنها عملکردی پایین‌تر از حد متوسط جهانی داشتند. نتایج این امتحانات نهایی و عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در مطالعات بین‌المللی در مجموع حکایت از رشد کمی بدون کیفیت دارد. طبیعی است که زمانی که از 70درصد دانش‌آموزان یک کشور نتایجی پایین‌تر از نرمال دارند، سخن گفتن از نابرابری بی‌معناست. درواقع این آمار نشان از فقر مفرط یادگیری در کشور دارد که ناشی از گسترده شدن فقر و همچنین کیفیت پایین آموزش در عموم مدارس کشور است.
همچنین در این گزارش آمده است که ارزیابی تطبیقی عملکرد دانش‌آموزان یک رشد کمی بدون کیفیت را نشان می‌دهد و این نشان از گسترده شدن فقر و همچنین کیفیت پایین آموزش در عموم مدارس کشور است.
58.4 درصد از جمعیت زیر 24 سال سیستان و بلوچستان مدرک دیپلم ندارد!
در این گزارش گفته شده است که پوشش تحصیلی در دوره دبستان بالای 95 درصد است، اما براساس آخرین گزارش شاخص‌های عدالت اجتماعی مرکز آمار در سال 1401 حدود 930 هزار کودک و نوجوان بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارند. نرخ پوشش واقعی تحصیل در دوره متوسطه اول 90.1 و در دوره متوسطه دوم تقریبا 80 درصد است.
بدترین وضعیت مرتبط با دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان با 58.04 درصد جمعیت زیر 24 ساله بدون مدرک دیپلم است. پس از آن استان‌های آذربایجان غربی با 41 درصد و گلستان با 38 درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.
در یک نمودار دیگر از این گزارش هم میانگین وضعیت آموزش دانش‌آموزان در کل دروس در امتحانات خرداد 1403 به تفکیک استان‌های کشور، مشخص است:
در این نمودار هم سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان به‌ترتیب با 7.59، 8.59 و 9.04 در بدترین رده‌های نمره‌های این شاخص هستند.
وضعیت ترک تحصیل
طبق سالنامه آموزش و پرورش کشور، 210221 نفر در سال تحصیلی 99-1400 از تحصیل ابتدایی، 204735 نفر از تحصیلات متوسطه اول، 565915 نفر از متوسطه دوم بازماندند. همچنین طبق همین سالنامه آمار ترک تحصیل در سال تحصیلی 98-99 در دوران ابتدایی 99854 نفر در دوره متوسطه اول، 124894 نفر و در متوسطه دوم هم 45807 نفر اعلام شد. به این ترتیب 980871 دانش‌آموز از تحصیل در سه مقطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم بازماندند و 270555 دانش‌آموز هم از تحصیل انصراف دادند.
