به گزارش مهر، محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی امروز در نشست تحلیلی ارتقای حکمرانی پولی و بانکی و سرمایه‌گذاری برای تولید و سیاست‌های بانک مرکزی گفت: مهمترین موضوعی که در سال جاری اهمیت دارد، بحث حکمرانی و قاعده‌بندی و قانون‌مداری است که باعث تقویت ثبات مالی و رشد می‌شود.
وی افزود: رشد تولید ناخالص ملی در چند سال اخیر تغییرات زیادی را تجربه کرده است و از سال 98 به بعد، کشور از رشد منفی وارد رشد مثبت شد که در سال 1402 بالاترین رشد با 5.3 درصد رشد در چند سال اخیر بود که در 9 ماهه سال گذشته به 3.7 درصد رسید و برای آنکه سرانه درآمد بالا تجربه شود باید نمودار رشد بالا تحقق پیدا کند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در چند سال اخیر یکی از عوال رشد، رشد نقتی بوده که در سال 1402 به 18.8 درصد رسید اما در سال گذشته به شش درصد رسیده است؛ لذا باید در بخش نفت سرمایه‌گذاری بالایی صورت گیرد تا رشد اقتصادی افزایش پیدا کند. در دیگر بخش‌ها رشد بخش خدمات سه درصد بوده که کاهش نرخ رشد صنعت یکی از عوال کاهش آن نیز بوده است؛ با این حال همچنان در نرخ رشد بالای سه درصد قرار داریم.
فرزین گفت: در بخش هزینه نیز چهار مؤلفه از جمله هزینه مصرفی بخش خصوصی، هزینه مصرفی دولت، سرمایه گذاری و در نهاد صادرات و واردات وجود دارد که در سال 1401 نرخ رشد تشکیل سرمایه در ماشین آلات رشد خوبی را تجربه کرد که تخصیص مناسب ارز برای واردات یکی از عوامل آن است.
به گفته وی، در بخش ساختمان نیز در سال 1400 وضعیت مطلوب نبود اما در سال 1402 بهتر شد و باید سرمایه‌گذاری بهتری در این بخش صورت گیرد. با این حال، براساس آمارهای شاپرک در اسفند ماه رشد قدرت خرید مردم 7.6 درصد بوده که نشان‌دهنده رشد و قدرت خرید مناسب مردم بوده است.
تورم چقدر شد؟
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه اظهار کرد: از سال 1402 به بعد که با اوج نرخ‌های تورم روبرو بودیم، تورم نقطه به نقطه به 62 درصد رسیده بود که طی هر ماه شروع به کاهش کرد؛ به طوری که در اسفند 1403 به نرخ 39.7 رسید که افزایش تورم نقطه به نقطه در سال گذشته از آذرماه به علت افزایش قیمت ارز نیمایی بود و از همان زمان به بعد نرخ تورم نقطه به نقطه شروع به افزایش یافتن کرد. بنابراین ارز مرکز مبادله به سرعت روی تورم کالا اثر گذاشت و در سال‌های اخیر تورم کالا به دلیل ثبات در نرخ ارز مرکز مبادله کمتر بود.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر تورم بخش خدمات که به شدت تحت تأثیر موضوع اجاره و قیمت مسکن است، از زمانی که نرخ ارز نیما افزایش یافت و به مرکز مبادله منتقل شد اثر مشهودی در تورم کالا برجای گذاشت که همین موضوع باعث شد مجدداً بحث سیاست تثبیت و کنترل و ثبات ارز اعمال شود که خوشبختانه دولت از این موضوع حمایت کرد و امیدواریم بتوانیم در ماه‌های آینده نرخ تورم را کاهش دهیم.
فرزین تصریح کرد: شاخص تورم تولیدکننده در سال 1400 به حدود 103 درصد رسید که با اجرای سیاست تثبیت در سال 1403 کاهش چشمگیری یافت. همچنین صادرات در سال گذشته حدود 8.2 و واردات نیز 15.4 درصد افزایش یافت که مربوط به بخش غیر نفتی است که به تنهایی به کل حجم تجارت خارجی در سال 1401 رسید. علاوه بر این برآورد، حساب جاری تراز پرداخت‌های خارجی در سال 1403 نشان می‌دهد 14.1 میلیارد مثبت است.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: از سوی دیگر حساب جاری در سال‌های اخیر همیشه مثبت بوده به طوری که صادرات کالا در سال گذشته 116 میلیارد دلار مثبت بود که شامل 67 میلیارد دلار نفتی و 49 میلیارد دلار غیر نفتی است و در مجموع تجارت خارجی کشور به 200 میلیارد دلار می‌رسد که نشان می‌دهد اقتصاد کشور با وجود تحریم‌ها باز بوده است.
افزایش اوراق بدهی دولت
وی در ادامه اظهار کرد: سیاست پولی بانک مرکزی هدایت اعتبار برای حمایت مالی از تولید و خانوار است. تحولات نرخ رشد نقدینگی نشان می‌دهد که سال قبل یکی از پر تلاطم ترین دوره‌های اقتصادی کشور بود که باعث شد رشد نقدینگی از محدوده هدف بالاتر رود و در پایان سال گذشته به 29.1 درصد رسید. علاوه بر آن در سال گذشته اوراق بدهی دولت افزایش زیادی پیدا کرد، آزادسازی سپرده قانونی 50 همتی برای کمک به کاهش صف دریافت وام ازدواج، افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی باعث شد به رشد نقدینگی دامن بزند.
فرزین افزود: همچنین سال گذشته بانک‌ها 318 همت اوراق خریداری کردند که میزان خرید سایر بخش از اوراق مالی اسلامی تنها 131 همت بود که در مجموع به 450 همت رسید.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: طبق آمار بانک‌ها در سال گذشته 67 درصد از اوراق دولت را خریداری کردند که مانده اوراق دولت نزد بانک‌ها به 5.1 درصد افزایش پیدا کرد چه است و سهم تأمین مالی شبکه بانکی در سال گذشته 89.6 درصد است که نشان می‌دهد بار اصلی تأمین مالی بر دوش نظام بانکی است.
حذف چهار صفر از پول ملی
رئیس کل بانک مرکزی گفت: یکی از کارهای مهم در سال جاری موضوع حذف صفر از واحد پول کشور است. ما حذف صفر را دنبال می‌کنیم و بسیاری از کشورها حذف صفر را انجام داده‌اند و ما می‌توانیم آرایش جدید از ریال را ایجاد کنیم که این امر اگر در زمان مناسبی انجام شود، محقق خواهد شد.
وی اضافه کرد: سال گذشته 46 درصد از تسهیلات بانک‌ها به بنگاه‌های تولیدی اختصاص یافته است و در سال جاری برنامه‌هایی از جمله تداوم سیاست کنترل مقداری، اصلاح نظام پولی با حذف چهار صفر، ابزارهای نوین سیاست پولی، توسعه ابزارهای تأمین مالی جدید و تعیین تکلیف قانون جهش مسکن‌زا در بانک مرکزی دنبال می‌کنیم.
فرزین افزود: بانک مرکزی وظایفی را در زمینه‌ی عدالت اجتماعی بر عهده دارد و بانک مرکزی به این موضوع و عادلانه شدن توزیع منطقه‌ای منابع مالی ورود کرده است. برای مثال در استان بوشهر نسبت تسهیلات با احتساب دفاتر مرکزی 184 درصد است که بدون احتساب آن 79 درصد است و در تلاش هستیم که توزیع تسهیلات عادلانه‌تر شود.
رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: امروز ما نیازمند استراتژی صنعتی و برنامه آمایش سرزمینی هستیم و تأمین مالی در حکم لباس استراتژی صنعتی کشور است و شبکه بانکی باید اختیارات لازم را به شعبات منطقه‌ای برای اعطای تسهیلات ایجاد کند و باید در استان‌های محروم حضور شبکه بانکی تقویت شود و متأسفانه حضور بانک‌های خصوصی در استان‌ها به مراتب کمتر است.
در تلاشیم کفایت سرمایه نظام بانکی به 16 بانک برسد
وی گفت: وقتی تکانه‌ها غیر منتظره است، سرمایه و ذخیره مهم است؛ به طوری که سرمایه برای ریسک‌های موجود و ذخیره برای ریسک‌های غیر قابل پیش‌بینی است و ما در تلاشیم سرمایه شبکه بانکی در پایان سال جاری به 1350 همت برسد و برای سال جاری برنامه‌ریزی شده تا کفایت سرمایه نظام بانکی به 16 بانک برسد که اگر دو بانک از این موضوع خارج شود، کفایت سرمایه شبکه بانکی کشور به بالای شش درصد خواهد رسید.
فرزین اظهار کرد: همچنین بانک‌ها باید در چارچوب جدید طبقه‌بندی شوند که شامل شش بخش تخصصی، تجاری، قرض‌الحسنه، توسعه‌ای، جامع و صندوق‌ها است و هر بانکی باید در طبقه بندی جدید خود جای بگیرد.
