همه‌چیز درباره سفپودوکسیم؛ از درمان عفونت تا عوارض احتمالی

مشخصات داروی سفپودوکسیم

• نام دارو: سفپودوکسیم

• نام لاتین: Cefpodoxime

• نام تجاری: وانتین (Vantin)، بانسف (Bancef)

• رده دارویی: آنتی‌بیوتیک سفالوسپورین نسل سوم

• اشکال دارویی: قرص

• فروش دارو: با نسخه پزشک

موارد مصرف داروی سفپودوکسیم

• درمان عفونت‌های حاد گوش میانی (اوتیت مدیا)

• درمان فارنژیت و التهاب لوزه‌ها

• درمان سینوزیت باکتریایی

• درمان سوزاک بدون عارضه

• درمان عفونت‌های دستگاه ادراری بدون عارضه

• درمان عفونت‌های پوستی و بافت نرم

• درمان برونشیت حاد

• درمان پنومونی اکتسابی از جامعه

• درمان عفونت‌های تنفسی فوقانی و تحتانی

موارد منع مصرف داروی سفپودوکسیم

• حساسیت شناخته‌شده به سفپودوکسیم یا سایر آنتی‌بیوتیک‌های سفالوسپورین

• سابقه واکنش‌های آلرژیک شدید (مانند آنافیلاکسی) به پنی‌سیلین‌ها یا سایر آنتی‌بیوتیک‌های بتا-لاکتام

• بیماران با سابقه آلرژی شدید به هر یک از اجزای دارو

مقدار و نحوه مصرف داروی سفپودوکسیم

مقدار، نوع و توالی زمانی داروهایی که مصرف می‌کنید به موارد زیر بستگی دارد:

• سن بیمار

• نوع و شدت بیماری تحت درمان

• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو

• سایر شرایط پزشکی بیمار

 

• بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال: معمولاً 100 تا 400 میلی‌گرم هر 12 ساعت، بسته به نوع عفونت

• کودکان 6 ماه تا 12 سال: دوز معمول 8 تا 12 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز، تقسیم‌شده در دو دوز

• سوسپانسیون خوراکی باید قبل از مصرف به‌خوبی تکان داده شود.

• دارو می‌تواند با یا بدون غذا مصرف شود، اما مصرف با غذا جذب آن را افزایش می‌دهد.

• دوره درمان معمولاً 7 تا 14 روز است، بسته به شدت عفونت.

• در صورت فراموشی یک دوز، به‌محض یادآوری مصرف کنید، مگر اینکه زمان دوز بعدی نزدیک باشد.

• از دو برابر کردن دوز برای جبران دوز فراموش‌شده خودداری کنید.

• دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.

• دوره درمان را کامل کنید، حتی اگر علائم بهبود یافته باشد.

• در بیماران با نارسایی کلیوی، دوز ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد.

• برای کودکان، دوز باید توسط پزشک و بر اساس وزن بدن تعیین شود.

• از مصرف خودسرانه دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

• در صورت عدم بهبود علائم پس از چند روز، با پزشک مشورت کنید.

• از قطع زودهنگام دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

• برای اندازه‌گیری دقیق سوسپانسیون از پیمانه مخصوص استفاده کنید.

• در صورت مصرف بیش از حد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

عوارض جانبی داروی سفپودوکسیم

• اسهال

• حالت تهوع

• استفراغ

• درد شکمی

• سردرد

• بثورات پوستی

• خارش

• کهیر

• سرگیجه

• خستگی

• عفونت‌های قارچی (مانند کاندیدیاز دهانی یا واژینال)

• کاهش اشتها

• نفخ

• سوء‌هاضمه

• واکنش‌های آلرژیک مانند تورم یا مشکل در تنفس

• تب

• درد مفاصل

• افزایش آنزیم‌های کبدی

• تغییرات در آزمایش‌های خون (مانند کاهش گلبول‌های سفید)

• کولیت پسودوممبران (اسهال شدید ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل)

• تشنج (نادر)

• واکنش‌های حساسیتی شدید مانند آنافیلاکسی (نادر)

• تغییر در حس چشایی

• خشکی دهان

• اضطراب یا بی‌قراری (نادر)

• مشکلات کلیوی (نادر)

• کاهش پلاکت‌ها یا گلبول‌های قرمز (نادر)

• زردی پوست یا چشم‌ها (نادر)

• بی‌خوابی (نادر)

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم، به‌ویژه علائم شدید مانند اسهال مداوم، مشکل تنفسی یا واکنش‌های آلرژیک، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

تداخل دارویی داروی سفپودوکسیم

• آنتی‌اسیدها (مانند آلومینیوم یا منیزیم هیدروکسید): ممکن است جذب سفپودوکسیم را کاهش دهند. حداقل 2 ساعت فاصله بین مصرف این داروها توصیه می‌شود.

• مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIها): می‌توانند جذب سفپودوکسیم را کاهش دهند.

• وارفارین: ممکن است اثر ضد انعقادی وارفارین را افزایش دهد و خطر خونریزی را بالا ببرد.

• پروبنسید: دفع کلیوی سفپودوکسیم را کاهش داده و سطح خونی آن را افزایش می‌دهد.

• داروهای ضد قارچ (مانند کتوکونازول): ممکن است بر عملکرد سفپودوکسیم تأثیر بگذارند.

• متوکلوپرامید: ممکن است جذب سفپودوکسیم را کاهش دهد.

• لورکاسرین: ممکن است اثرات سفپودوکسیم را تغییر دهد.

• آمینوگلیکوزیدها: ممکن است خطر سمیت کلیوی را افزایش دهند.

• فوروزماید: ممکن است خطر مشکلات کلیوی را افزایش دهد.

• داروهای ضد روان‌پریشی: ممکن است با سفپودوکسیم تداخل داشته باشند.

• واکسن‌های باکتریایی (مانند واکسن تیفوئید): سفپودوکسیم ممکن است اثر این واکسن‌ها را کاهش دهد.

• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): ممکن است خطر عوارض گوارشی را افزایش دهند.

• سایر آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف همزمان ممکن است اثرات یا عوارض را تغییر دهد.

نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.

موارد احتیاط مصرف داروی سفپودوکسیم

• حساسیت به داروهای دیگر: در صورت داشتن حساسیت به پنی‌سیلین‌ها یا سایر سفالوسپورین‌ها، پزشک را مطلع کنید، زیرا ممکن است خطر واکنش متقاطع وجود داشته باشد.

 

• مصرف داروی سفپودوکسیم در دوران بارداری: این دارو در دسته B بارداری قرار دارد. مطالعات حیوانی ضرری نشان نداده‌اند، اما داده‌های انسانی محدود است. فقط در صورت نیاز و با تجویز پزشک مصرف شود.

 

• مصرف داروی سفپودوکسیم در دوران شیردهی: سفپودوکسیم به مقدار کم در شیر مادر ترشح می‌شود. مصرف آن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد.

 

• مصرف داروی سفپودوکسیم در سالمندان: در سالمندان با کاهش عملکرد کلیوی، دوز باید تنظیم شود و با احتیاط مصرف گردد.

 

• مصرف داروی سفپودوکسیم در کودکان: برای کودکان 6 ماه به بالا ایمن است، اما دوز باید بر اساس وزن و توسط پزشک تعیین شود. سوسپانسیون خوراکی برای کودکان مناسب‌تر است.

نحوه عملکرد

• سفپودوکسیم با مهار سنتز پپتیدوگلیکان در دیواره سلولی باکتری‌ها عمل می‌کند.

• این دارو به پروتئین‌های متصل‌شونده به پنی‌سیلین (PBPs) در باکتری‌ها متصل می‌شود.

• این اتصال از تشکیل دیواره سلولی باکتری جلوگیری کرده و منجر به مرگ باکتری می‌شود.

• سفپودوکسیم علیه باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی فعال است.

• این دارو به‌ویژه در برابر باکتری‌هایی مانند استرپتوکوکوس پنومونیه و هموفیلوس آنفلوآنزا مؤثر است.

شرایط نگهداری داروی سفپودوکسیم

• در دمای اتاق (15 تا 30 درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود.

• دور از نور مستقیم، گرما و رطوبت نگهداری شود.

• سوسپانسیون خوراکی پس از آماده‌سازی باید در یخچال (2 تا 8 درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود و ظرف 14 روز مصرف گردد.

• دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

توصیه‌هایی برای مصرف‌کنندگان داروی سفپودوکسیم

• دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.

• دوره درمان را حتی در صورت بهبودی کامل کنید تا از عود عفونت جلوگیری شود.

• در صورت بروز اسهال شدید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

• از مصرف خودسرانه داروهای ضد اسهال بدون مشورت پزشک خودداری کنید.

• در صورت داشتن مشکلات کلیوی یا گوارشی (مانند کولیت)، پزشک را مطلع کنید.

• از مصرف الکل در طول درمان خودداری کنید، زیرا ممکن است عوارض گوارشی را تشدید کند.

• داروهای تاریخ گذشته را مصرف نکنید و آن‌ها را به‌درستی دور بیندازید.

• در صورت بروز علائم آلرژیک مانند تنگی نفس یا بثورات شدید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.

تذکر مهم

مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفاً جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتماً به پزشک متخصص مراجعه نمایید.